Thi đua khen thưởng và phát huy vai trò điển hình tiên tiến của cơ quan nhà nước
THI ĐUA KHEN THƯỞNG VÀ PHÁT HUY VAI TRÒ ĐIỂN HÌNH TIÊN TIẾN CỦA CƠ QUAN NHÀ NƯỚC
Một số kết quả
Thứ nhất, hoàn thiện thể chế, pháp luật về thi đua, khen thưởng
Trong hệ thống chính trị nước ta, cơ cấu tổ chức bộ máy nhà nước được tổ chức thống nhất từ Trung ương đến địa phương, hoạt động theo nguyên tắc cụ thể, mỗi cơ quan, tổ chức đều có chức năng, nhiệm vụ rành mạch. Trên cơ sở đó, công tác thi đua, khen thưởng luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự hưởng ứng tích cực của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội và sự đồng lòng của nhân dân trong cả nước. Việc lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai công tác thi đua, khen thưởng, phát động các phong trào thi đua yêu nước, cũng như phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân rộng điển hình tiên tiến được triển khai thuận lợi.
Hệ thống thể chế, pháp luật đã và đang được hoàn thiện, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ để quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng. Ngày 15/6/2022, Quốc hội đã thông qua Luật Thi đua, khen thưởng số 06/2022/QH15 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2024). Luật thể hiện rõ nguyên tắc thành tích đến đâu, khen thưởng đến đó và đề cao tính kịp thời của hình thức khen thưởng theo công trạng, thành tích đạt được; bổ sung quy định “hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” là tiêu chuẩn có thể thay thế nếu không có sáng kiến, đề tài, đề án... Qua đó, đưa phong trào thi đua hướng về cơ sở, gắn kết với thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị, thiết thực, gắn với lợi ích của người trực tiếp tham gia thi đua, hạn chế tính hình thức trong thi đua, bảo đảm thực hiện đồng bộ ở 4 khâu: phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân rộng điển hình tiên tiến.
Các nội dung mới trong Luật thể hiện việc tiếp tục thể chế quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 07/4/2014 của Bộ Chính trị “Về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng” trong tình hình mới; tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống thi đua yêu nước theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc, có tác dụng to lớn trong công tác vận động quần chúng nhân dân hưởng ứng và tích cực tham gia thực hiện các chủ trương, đường lối, các cuộc vận động lớn của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, là công cụ quản lý nhà nước và là một trong những biện pháp xây dựng con người mới, có tác dụng động viên, giáo dục, nêu gương trong các tầng lớp nhân dân, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Triển khai Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022, Chính phủ đã ban hành 10 nghị định(4); Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành 02 nghị quyết(5); Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ ban hành 22 thông tư; các ban, ngành, đoàn thể trung ương, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ban hành quy chế, quy định về công tác thi đua, khen thưởng, phù hợp với thực tiễn của cơ quan, đơn vị, địa phương, nhằm đảm bảo cơ sở pháp lý đầy đủ, thống nhất, đồng bộ để quản lý thi đua, khen thưởng bằng pháp luật.
Thứ hai, về đổi mới hình thức, phương pháp tổ chức phong trào thi đua, thực hiện công tác khen thưởng
Các phong trào thi đua yêu nước đã bám sát nhiệm vụ chính trị theo các nghị quyết Đại hội của Đảng, các nghị quyết của Quốc hội, của Chính phủ, phát triển sâu rộng, sôi nổi ở các cấp, các ngành, các vùng, miền, địa phương trong cả nước với nhiều đổi mới về nội dung, hình thức và phương pháp tổ chức. Về phong trào thi đua trong phạm vi cả nước, trong 10 năm qua đã có 08 phong trào thi đua được Thủ tướng Chính phủ phát động(6). Các phong trào thi đua yêu nước được các cấp, các ngành tổ chức thực hiện đem lại hiệu quả to lớn, thiết thực, có tác động tích cực trên các mặt, các lĩnh vực của đời sống xã hội, thu hút được sự tham gia, hưởng ứng của đông đảo quần chúng nhân dân, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại và phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc. Việc đánh giá, sơ kết, tổng kết các phong trào thi đua được triển khai bài bản, thường xuyên, linh hoạt, phù hợp với từng hình thức thi đua; qua đó, đã đúc rút kinh nghiệm tốt, cách làm hay, sáng tạo, đồng thời phát hiện những mô hình mới, nhân tố mới, cá nhân, tập thể điển hình tiên tiến, tiêu biểu, làm cơ sở cho việc xét khen thưởng, biểu dương, nhân rộng trong các cơ quan, đơn vị, cụm, khối, khu vực thi đua, trong các ban, bộ, ngành, địa phương.
Công tác khen thưởng đã có tác dụng động viên kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu, xuất sắc. Các bộ, ban, ngành, tổ chức chính trị-xã hội và địa phương đã chủ động khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân theo nguyên tắc thành tích đến đâu khen thưởng đến đó, quan tâm đến tập thể ở cơ sở, người trực tiếp lao động, học tập, sản xuất, kinh doanh, chiến đấu và công tác... chú trọng phát hiện, biểu dương, khen thưởng theo thẩm quyền và đề nghị cấp trên khen thưởng cho người lao động, cá nhân, tập thể ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo... Việc áp dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa quản lý công tác thi đua, khen thưởng đã được quan tâm, triển khai từ Trung ương đến bộ, ban, ngành, địa phương, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng, giảm chi phí, tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị đề nghị khen thưởng.
Công tác tuyên truyền, truyền thông được đẩy mạnh. Các bộ, ban, ngành, địa phương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội từ Trung ương tới cơ sở có nhiều chương trình, hoạt động nhằm biểu dương, tôn vinh các tập thể, cá nhân tiêu biểu trên nhiều lĩnh vực, tiêu biểu cho phẩm chất anh hùng, truyền thống yêu nước, ý chí tự lực, tự cường của dân tộc trong thời kỳ đổi mới, góp phần vào công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các điển hình tiên tiến đều là những tấm gương tiêu biểu, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, giản dị, khiêm tốn, giàu lòng nhân ái, làm sáng ngời truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống xã hội, khơi dậy lòng yêu nước và tự hào dân tộc, tinh thần thi đua yêu nước, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc và hiệu quả của công tác thi đua, khen thưởng, đã và đang thực sự trở thành một động lực góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.